Automation Tester vs Manual Tester: Nên chọn hướng nào?

Một lỗi nhỏ trong ứng dụng ngân hàng có thể khiến hàng triệu giao dịch bị đình trệ; một lỗi ở website thương mại điện tử có thể khiến hàng nghìn đơn hàng thất thoát. Và để ngăn chặn những rủi ro ấy, Tester ra đời – những “người gác cổng” thầm lặng, bảo vệ chất lượng sản phẩm trước khi đến tay khách hàng.Nhưng khi bước vào nghề, hầu hết ứng viên đều gặp một câu hỏi lớn: “Nên chọn Manual Tester hay Automation Tester?”. Đây không chỉ là lựa chọn nghề nghiệp, mà còn là định hướng tương lai, ảnh hưởng đến thu nhập, cơ hội thăng tiến và vị trí của bạn trong thị trường lao động.

1. Manual Tester – Người quan sát tỉ mỉ và nhẫn nại

Manual Tester là những người thực hiện kiểm thử phần mềm hoàn toàn bằng tay. Họ dựa trên test case, kinh nghiệm, sự quan sát và cả trực giác để phát hiện lỗi.

Điểm mạnh của Manual Tester:

• Dễ bắt đầu: Hầu như không yêu cầu kiến thức lập trình phức tạp. Người mới có thể nhanh chóng tiếp cận, làm quen với quy trình kiểm thử.

• Trực quan, linh hoạt: Manual Tester có thể phát hiện ra những lỗi mà script khó nhận diện, đặc biệt là lỗi liên quan đến giao diện (UI), trải nghiệm người dùng (UX), ngôn ngữ hoặc cảm quan.

• Bước đệm nền tảng: Đây là “trường học thực tế” giúp bạn hiểu vòng đời phát triển phần mềm, cách team dev, BA, PM vận hành.

Hạn chế của Manual Tester:

• Tốn thời gian: Với các dự án lớn, việc test thủ công hàng trăm, hàng nghìn trường hợp có thể mất nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần.

• Lặp đi lặp lại: Công việc mang tính thủ công, dễ gây nhàm chán.

• Cơ hội thăng tiến giới hạn: Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng ưu tiên automation, Manual Tester có nguy cơ “chững lại” nếu không nâng cấp kỹ năng.

👉 Nói cách khác, Manual Tester giống như “tấm vé vào cổng” – giúp bạn bước vào ngành nhanh chóng, nhưng nếu chỉ dừng lại ở đây, bạn sẽ khó đi xa.

2. Automation Tester – Người làm chủ công cụ và xu hướng

Automation Tester là những chuyên gia viết script kiểm thử tự động, sử dụng ngôn ngữ lập trình (Java, Python, JS…) và công cụ chuyên dụng (Selenium, Cypress, Playwright, Appium…).

Điểm mạnh của Automation Tester:

• Năng suất vượt trội: Kiểm thử hàng trăm kịch bản chỉ trong vài phút, thay vì vài giờ hay vài ngày như manual.

• Ổn định và chính xác: Giảm thiểu lỗi do con người, đảm bảo kết quả lặp lại nhất quán.

• Được săn đón mạnh mẽ: Nhiều công ty công nghệ trong và ngoài nước ưu tiên Automation, mức lương cao hơn 20–40% so với Manual Tester.

• Cơ hội quốc tế: Các doanh nghiệp toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực fintech, e-commerce, SaaS, luôn tìm kiếm Automation Tester.

Hạn chế của Automation Tester:

• Đòi hỏi kiến thức kỹ thuật: Cần thành thạo ít nhất một ngôn ngữ lập trình, hiểu framework và công cụ test.

• Đầu tư thời gian ban đầu: Việc xây dựng script, framework automation đòi hỏi nhiều công sức.

• Không thay thế được hoàn toàn manual: Lỗi UI/UX, yếu tố trải nghiệm vẫn cần “con mắt con người”.

👉 Nếu Manual Tester là “người quan sát”, thì Automation Tester chính là “người dẫn dắt xu hướng” – biến quy trình kiểm thử từ thủ công sang tối ưu hóa.

3. Bảng so sánh: Manual vs Automation

4. Ứng viên nên chọn hướng nào?

Đây là câu hỏi quan trọng, và câu trả lời phụ thuộc vào mục tiêu sự nghiệp cũng như giai đoạn bạn đang ở:

•  Người mới bắt đầu, chưa biết code: Manual Tester là lựa chọn an toàn. Bạn sẽ hiểu được quy trình, tích lũy tư duy kiểm thử, học cách làm việc nhóm.

• Người muốn phát triển lâu dài: Automation Tester là hướng đi tất yếu. Đây là xu hướng của thị trường, nơi bạn có thể nâng cao thu nhập và mở rộng cơ hội.

•  Lộ trình thông minh nhất: Manual → Automation. Hãy coi manual là nền móng, rồi nhanh chóng học ngôn ngữ lập trình, framework automation để nâng cấp kỹ năng

5. Xu hướng thị trường tuyển dụng

Theo nhiều báo cáo nhân sự IT, nhu cầu Automation Tester tăng đều 20–30% mỗi năm, đặc biệt ở các công ty outsource, fintech và thương mại điện tử. Trong khi đó, Manual Tester dần bão hòa, cạnh tranh chủ yếu ở vị trí junior. Điều đó không có nghĩa Manual Tester “hết thời”, nhưng nếu bạn muốn trở thành ứng viên sáng giá, đầu tư sớm vào automation chính là lựa chọn khôn ngoan.

Manual và Automation không đối lập – chúng bổ trợ cho nhau. Một dự án thành công luôn cần sự tỉ mỉ của Manual Tester và sức mạnh tự động hóa của Automation Tester. Tuy nhiên, nếu bạn muốn bứt phá sự nghiệp, tăng giá trị bản thân và mở ra cơ hội toàn cầu, hãy bắt đầu lộ trình nâng cấp ngay từ hôm nay. Học thêm ngôn ngữ lập trình, làm quen với công cụ automation, tham gia các dự án thực tế – đó chính là chìa khóa để bạn trở thành Tester thế hệ mới.