5 Mẹo Phỏng Vấn Dành Cho Developer Giỏi Nhưng “Ngại Nói”

Phỏng vấn với nhiều lập trình viên không phải là nơi để “khoe” kỹ năng code, mà là nơi thể hiện sự phù hợp, tư duy và thái độ.
Nhưng nếu bạn là kiểu developer giỏi việc, chỉn chu code, kỹ năng vững… lại cực kỳ “lạnh người” khi phải nói chuyện với người lạ, thì sao?

Bạn không hề đơn độc. Rất nhiều ứng viên IT — đặc biệt là developer hướng nội, ít nói — bị rớt ngay từ vòng phỏng vấn vì một lý do đơn giản: không thể truyền đạt những gì mình thật sự biết.

Vậy nên bài viết này dành cho bạn.
Không dạy bạn “nói hay như MC”, nhưng sẽ giúp bạn:

• Chuẩn bị tâm thế tự tin hơn.

• Biết cách trình bày ngắn gọn nhưng thuyết phục.

• Biến sự “ít nói” thành điểm cộng đúng cách.

 1. Hãy để sản phẩm bạn làm ra nói thay bạn

Khi bạn không giỏi giao tiếp, dự án thực tế là thứ chứng minh rõ ràng nhất năng lực của bạn.Thay vì cố gắng nói dài dòng, hãy mang đến buổi phỏng vấn một vài dự án nổi bật mà bạn tự tay làm, tự tin trình bày.

Cách triển khai:

✅ Chuẩn bị trước 1–3 dự án:

• Dự án cá nhân, freelance, đồ án tốt nghiệp, mini project.

• Có thể up trên GitHub hoặc deploy bản demo nếu được.

✅ Ghi nhớ cách trình bày ngắn gọn:

“Dự án này em làm phần xử lý backend bằng NodeJS và Express. Em sử dụng JWT để xác thực người dùng, có triển khai chức năng reset password qua email. Frontend thì nhóm em dùng React.”

✅ Gợi ý ghi chú trước:

• Tech stack đã dùng.

• Những vấn đề khó bạn từng gặp.

• Bạn học được gì sau dự án.

2. Viết sẵn “script ngắn” cho các câu hỏi thường gặp

Bạn không cần trả lời lan man, cũng không cần nói trôi chảy như diễn giả. /Bạn chỉ cần nói rõ ràng, đúng trọng tâm, và thành thật. Cách tốt nhất để làm được điều này là chuẩn bị trước câu trả lời mẫu.

Các câu nên chuẩn bị:

• Giới thiệu bản thân

• Điểm mạnh và điểm cần cải thiện

• Kinh nghiệm làm việc nhóm

• Cách bạn giải quyết một bug khó

• Vì sao bạn muốn ứng tuyển vị trí này

Mẫu trả lời (gợi ý, bạn có thể chỉnh theo phong cách riêng):

🔹 Giới thiệu bản thân:“Em là sinh viên năm cuối Đại học ABC, học chuyên ngành Kỹ thuật phần mềm. Em đang tập trung vào web backend, sử dụng NodeJS, PostgreSQL và gần đây có học thêm Docker. Em từng làm 2 project backend, deploy trên Vercel.”

🔹 Cách giải quyết lỗi:“Em gặp bug khi xử lý upload ảnh bằng Multer, ảnh bị lỗi định dạng. Em kiểm tra từng bước trong middleware, log lỗi, và thử debug bằng cách test trên Postman. Cuối cùng phát hiện là do thiếu cấu hình mime-type.”

3. Biết khi nào nên nói ít, và nói cái gì

Nếu bạn ít nói, đừng cố gắng “nói nhiều cho bằng người khác” — hãy học cách nói đúng điều cần nói.Trong phỏng vấn kỹ thuật, đôi khi sự mạch lạc, logic quan trọng hơn sự trôi chảy.

Chiến lược:

• Nghe kỹ câu hỏi.

• Nghĩ 2–3 giây để định hình câu trả lời.

• Nếu cần, hỏi lại cho rõ: “Câu hỏi này là về giải pháp kỹ thuật hay về quy trình ạ?”

Khi không biết – hãy thành thật:“Em chưa làm thực tế với Redis, nhưng em biết Redis là một công cụ key-value store rất nhanh, thường dùng để cache dữ liệu hoặc session. Nếu có cơ hội, em sẵn sàng tìm hiểu thêm.”

4. Mang theo tài liệu phụ trợ — một “vũ khí thầm lặng”

Một mẹo cực kỳ hiệu quả nhưng ít ai tận dụng: Mang theo tài liệu hỗ trợ buổi phỏng vấn.

Gợi ý:

• Portfolio đơn giản (1–2 trang).

• Bản mô tả các dự án (tên – tech stack – bạn làm gì).

• Link GitHub có README rõ ràng.

Nếu phỏng vấn online:

• Mở sẵn file Notion, Google Doc, hoặc PDF.

• Dán sticky note bên màn hình (câu hỏi – điểm cần nhấn).

5. Rèn luyện sự tự tin qua những lần thử nhỏ

Không ai sinh ra đã tự tin. Nhưng sự tự tin có thể rèn luyện được, giống như học một ngôn ngữ lập trình mới.

Gợi ý rèn luyện:

• Tập trả lời phỏng vấn trước gương, ghi âm lại và nghe lại.

• Nhờ bạn bè giả làm nhà tuyển dụng hỏi thử.

• Tham gia phỏng vấn mock (có nhiều group Discord, Facebook hỗ trợ).

• Gửi CV và phỏng vấn thử các vị trí remote/intern để tích lũy kinh nghiệm.

 Mỗi lần “nói ra” là một lần bạn nâng cấp khả năng trình bày. Bạn không cần hoàn hảo – chỉ cần mỗi lần bớt run hơn một chút, nói rõ ràng hơn một chút.

Bạn không cần phải nói nhiều,bạn không cần dùng từ hoa mỹ.

👉 Bạn chỉ cần:

• Biết rõ mình giỏi gì.

• Trình bày điều đó một cách chân thành, rõ ràng, đúng lúc.

• Có thái độ học hỏi, hợp tác và chủ động.

💬 “Giỏi kỹ thuật nhưng ngại nói” không phải là điểm yếu — chỉ là phong cách giao tiếp khác.
Và bạn hoàn toàn có thể ghi điểm trong phỏng vấn theo cách của riêng mình.